Herman Henstenburgh
De Kunstenaar
Herman Henstenburgh (HOORN, 1667 - HOORN, 1726) staat bekend om de zuivere, krachtige kleuren waarmee hij zijn opvallend zachte, zelfs wat ijle bloemstillevens samenstelde. Vaak schilderde Henstenburgh zijn stillevens op kostbaar perkament, zo ook hier. Ondanks zijn roem en de kostbare uitvoering van zijn stillevens is het de vraag of hij van zijn kunst kon leven: tot zijn dood werkte hij ook als pasteibakker.
Herman Henstenburgh (of Henstenburg) was een leerling van de natuurhistorisch tekenaar Johannes Bronckhorst, wiens atelier in Hoorn hij in 1683 betrad, en die de jonge kunstenaar ook opleidde in zijn andere roeping als banketbakker. Henstenburgh lijkt inderdaad zijn hele leven als bakker in Hoorn te hebben gewerkt, een relatief artistiek binnenwater, en zijn aquarellen bleven, ondanks grote bewondering, een hobby. De invloed van Bronckhorst, evenals van Pieter Holsteyn de Jonge, zou voor Henstenburgh belangrijk zijn, met name op zijn onderwerpkeuze. Als tekenaar specialiseerde hij zich in afbeeldingen van vogels, insecten, bloemen en fruit, meestal getekend op perkament. De hedendaagse biograaf Johan van Gool merkte op dat Henstenburghs vroegste werken van vogels en insecten waren, en dat het pas rond 1689 was dat hij ook begon met het maken van afgewerkte aquareltekeningen van fruit en bloemen. Van Gool merkte verder op dat de kunstenaar in zijn tekeningen een bijzondere rijkdom en intensiteit van kleur kon bereiken door te experimenteren met pigmenten om een nieuwe vorm van aquareltechniek te perfectioneren.
Door tussenkomst van de schilder Mattheus Terwesten maakte Henstenburgh kennis met een aantal belangrijke lokale verzamelaars, met name Pieter van den Brande. Een andere belangrijke beschermheer was de botanische verzamelaar Agneta Blok, een verzamelaar van exotische planten en bloemen die ook natuurhistorische tekeningen van dieren en vogels liet maken bij Bronckhorst, Holsteyn, Herman Saftleven en Maria Sibylla Merian. Verder weg is bekend dat de groothertog Cosimo III de’Medici in Florence al in 1700 eigenaar was van drie tekeningen van Henstenburgh.
Henstenburgh heeft echter nooit van zijn kunst kunnen leven, en zoals Van Gool vertelt: 'Daar zat hij in zijn geboortestad, met al zijn kunstwerken om zich heen, alsof hij in de vergetelheid was, want zelden kreeg hij een bezoek van een kunstliefhebber. ”Pas enkele jaren na zijn dood werden de tekeningen van Henstenburgh vooral populair bij verzamelaars, vooral in Engeland. Van Gool merkt op dat hij in 1750 de Rotterdamse verzamelaars Jan en Pieter Bisschop op een Amsterdamse veiling 105 gulden zag betalen voor een van de aquarellen fruit van de kunstenaar. Henstenburghs zoon Antoni erfde zijn bedrijf als banketbakker en was, net als zijn vader, ook een amateur-tekenaar van vogels en insecten, en kopieerde soms het werk van zijn vader.
